صدمات حاد متداول در ورزش والیبال
این صدمات شامل پیچ خوردگی sprains( قوزک پا ، پیچ خوردگی زانو ، پیچ خوردگی انگشت) و کشیدگی عضله muscle strain (چهلر سر ران و کشیدگی پشت پا و کشیدگی ساق پا) کوفتگی(contusion) عضلات است.
پیچ خوردگی:Sprain
در اثر وارد شدن نیرو در خلاف جهت متعارف به مفاصل لیگامنت های اطراف مفصل دجار کشیدگی یا پارگی میشود. که در حقیقت باعث پیچ خوردگی ان عضو میشود.پارگی لیگامنتها شامل سه دسته پارگی کامل ، متوسط و کم است. در پارگی های متوسط لیگامنتها بعد از چند هفته استراحت پارگی ترمیم شده و بهبود مییابد. در پارگی شدید که بعضی از فیبرهای لیگامنت نیز پاره میشود احتیاج به جراحی ترمیمی است.
پیچ خوردگی قوزک پا:Ankle sprain
پیچ خوردگی قوزک پا بعد از فرود از پرش حادث مسشود . بطوریکه بازیکن روی کف پا فرود نمی اید و عمده فشار و وزن بدن روی قسمتهای جانبی پا منتقل میشود. این زمانی صورت میگیرد که بازیکن در شرایط نامتعادل فرود بیاید یا در اثر برخورد بازیکن دیگری ایجاد شود.
در پیچ خوردگیهای جزیی همراه با درد و تورم کمی است و بازیکن میتواند به بازی ادامه دهد.ولی در موارد شدیدتر که صدای ترک خوردگی از منطقه آسیب دیده شنیده میشودو ورم قابل توجهی دارد بازیکن قادر به ادامه بازی نیست.
در این نوع آسیب دیدگی برای تسکین استفاده از یخ و بالانگهداشتن پا از سطح بدن با استفاده از دو بالش و استراحت مفید میباشد.برای تشخیص بهتر میزان مصدومیت از عکسهای رادیولوژی درنمای جلو و جانبی کمک گرفته میشود.
روشهای درمان:
درمان سریع: این نوع درمان بلافاصله بعد از صدمه دیدنو با استفاده از بانداژ مخصوص (Taping) و فیزیوتراپی انجام میشود. از معایب این روش احتمال برگشت به حالت پیچ خوردگی است . این روش باید زیر نظر پزشک تیم که قبلا وضعیت ورزشکار را زیر نظر داشته انجام شود.
گچ: درمان رایج پیچ خوردگی قوزک پا گچ گرفتن است و در 80 درصد موارد جواب داده و البته طول دوره درمان از حالت اول بیشتر است.
جراحی: جراحی معمولا برای مواقعی است که پیچ خوردگی شدید و بطور مدوام باشد.
پیچ خوردگی زانو: Knee Sprain
برخلاف مفاصل قوزک پا که با لیگامنتهای جانبی از حرکتهای عرضی پا محافظت میکند ، زانو علاوه بر لیگامنتهای جانبی لیگامنتهای صلیبی نیز دارد که از حرکتهای چرخشی زانو محافظت میکند.
لیگامنتهای صلیبی شامل دو قسمت هستند: لیگامنتهای عقب و جلو. لیگامنتهای جلو معمولا هنگام فرود بعد از اسپک و فشار امدن به بیرون یا داخل زانو مصدوم میشوند که این مصدومیت برای خانمها بیشتر از آقایان است.در این نوع مصدومیت احساس ترک خوردگی ایجاد میشودو بعد از جند ساعت متورم میشود..
لیگامنتهای پشت زانو به ندرت آسیب میبینند.
درمان زانوی پیچ خورده مانند حالت پیچ خوردگی قوزک پاست. بهتر است زانو را از سطح بدن بالاتر نگه داشته و از کمپرس یخ استفاده شود.و در اسرع وقت به دکتر مراجعه شود.
هنگام حرکات قدرتی احتمال پارگی مینیسک(Menisci) نیز وجود دارد.مینیسکهای میانی و عرضی غضروفهای هلالی شکل هستند که ماندد کوسن وزن را بطور مساوی به اتصالات زانو توزیع میکند.پارگی مینیسک میتواند مجزا یا همراه با پارگی لیگامنتها باشد.
پارگی مینیکس (به تنهایی لیگامنتها پاره نشوند) زمان فرود از دفاع حادث میشود بطوریکه زانو زاویه ای 90 یا بیشتر داشته و پاها روی زمین فیکس شده باشد و زانو به سمت بیرون یا داخل بچرخد. پارگی مینیکس به تنهایی با آتروسکوپی و بعد از جند روز درمان بهبود می یابد ولی پارگی توام مینیکس و لیگامنتها احتیاج به عمل جراحی دارد.
پیچ خوردگی انگشت: Finger Sprain
دررفتگی انگشت معمولا هنگام دفاع و برخورد توپ با دست حادث میشود. بطوریکه فشار وارده به مفاصل انگشت خلاف جهت متعارف باشد. در مصدومیتهای شدید که باعث دررفتگی کامل انگشت میشود با کشیدن انگشت میتوان آنرا به حالت اول برگرداند. پیچ خوردگی انگشت را معمولا با کمپرس یخ و آتل بندی آن با انگشت کناری مداوا میکنند و آتل بندی دو الی سه هفته ای باعث درمان کامل انگشت میشود.
کشیدگی عضله : Muscle Strain
کشیدگی عضله به سه دسته خفیف ، متوسط و شدید تقسیم میشوند. در عضله های کش آمده خون بین فیبرهای پاره شده عضله جمع شده و درد شروع میشود. بسته به نوع کشیدگی عضله میزان خون و درد متفاوت است تا جاییکه در کشیدگی شدید عضلانی ، عضلات پاره شده و با عمل جراحی قابل ترمیم خواهد بود ولی در انواع خفیف و متوسط با کمچرس یخ میتوان خونریزی را متوقف نمودو بعد از استراحت جند روزه بهبودی کامل حاصل میشود.
بهترین راه برای پیشگیری از کشیدگی عضله گرم کردن مناسب و بعضی از تمرینات کششی است.
کوفتگی : Contusion
کوفتگی در اثر ضربه مستقیم به یک بافت لطیف از بدن بوجود می آید.که میتواند شامل کوفتگی سطحی و عمقی عضلات باشد.
این نوع مصدومیت در مقایسه با ورزش های پربرخورد در والیبال کمتر دیده میشود.
بهترین نوع درمان اولیه استفاده از بسته یخ است و از هر نوع ماساژ و مالش باید خودداری شود.
- آسیب های دفاع روی تور :
عمده ترین آسیبی که دفاع ممکنه به بازیکن وارد بکنه (حتی اگر بازیکن گرم باشه) آسیب اندام تحتانی و عوارض اوونه و آسیب انگشتان(در رفتگی - پیچ خوردگی )
آسیب انگشتان توی دفاع روی تور خیلی وقتا ممکنه پیش بیاد و انگشت بازیکن برگرده . در این جور مواقع باید محل آسیب دبده رو پرس یخ کنید و بعدش فیکس کامل انگشت کنید . اگر بعد از ۳۰دقیقه هیچ دردی حس نکردید به بازی ادامه بدید ولی اگر مفص درد داشت پرس یخ رو بعد از تمرین هم انجام بدید. اگر باز هم درد داشت برید دکتر ارتوپد.
آسیب اندام تحتانی : که بیشترین و جدی ترین آسیب ها رو میتونه به بدن بزنه .
اول اینکه : ۱- سعی کنید جایی که میپرید همون جا فرود بیاید ۲- فرود به هیچ وجه با پاشنه ی پا نباشه چون آسیب های نخاعی و مفصلی پای جدی رو بوجود میاره . ۳- کامل روی سینه و پنجه ی پا فرود بایاد نه روی لبه ی خارجی یا حتی داخلی پا چون این فرود باعث پیچ خوردگی مفصل مچ پا میشه .
اول اینکه مفصل پیچ خورده رو به هیچ وجه تکان ندید . بعضی ها فکر میکنن باید مفصل رو با تکان دادن و چرخوندن گرم نگه داشت تا آسیب نبینه ولی این اشتباه ممکنه تاندون ها کشیدگی بیشتری پیدا کنن یا حتی پاره بشن یا استخوانی که از جای اصلیش حرکت کرده بیشتر جابه جا بشه . مفصل توی همون حالتی که پیچ خورده باید بمونه و نباید سعی کنی صافش کنی . اگر مچ پای راستت پیچ خورد باید کلا پای راستت رو بالاتر از ۹۰درجه ولی در شرایط راحت قرارش بدی . به هیچ وجه روی اون پا راه نرید و بلافاصله پرس یخ کنید . اول ۳تا ۱۵ دقیقه با فاصله زمانی ۱۰ دقیقه پرس یخ کنید . موقتا بعد از پرس یخ مفصل رو با باند کشی ببندید تا تکان های بیجا و ضربه بهش وارد نشه . در نهایت همون روز برید دکتر . هرچی دیرتر بری اوضاع بدتر میشه . ورم مفصل - درد (شدید) - کبودی و خون مردگی زیر پوست - قادر نبودن تکان دادن مفصل - گرفتگی عضلات ناحیه ی آسیب دیدگی از علائم پیچ خوردگی پا هستند . رایج ترین پیچ خوردگی های پا مختص به مچ پا هست . در ضمن برای اینکه بفهمید توانایی مصدوم برای تکان دادن و حرکت مفصل آسیب دیده چقدر هست نباید مفصل رو حرکت بدهید . خود مصدوم متوجه این میشه و با مجبور کردن مصدوم برای حرکت مصدومیت بیشتر میشه و
اینا همه آسیب مفاصل بودن که خیلی بیشتر و رایج تر از آسیب های سطح استخوان هستند . خفیف ترین آسیب های استخانی ضرب دیدگی هست که در صورت ضرب دیدگی هم باید برید دکتر و به استخوان استراحت بدید . - مو برداشتن و شکستگی خفیف - شکستگی کامل ( که خودش انواع و سطوح مختلفی داره) درجه های بعدی آسیب های استخوانی هستند .
آسیب دیدگی هاتون رو جدی بگیرید...
اعضایی که در این ورزش آسیب پذیر هستند، عبارتند از:
* مفاصل:
پیچ خوردگی مچ پا مشکل اصلی این ورزشکاران است. زانو، انگشتان و مچ دست نیز از این پیچ خوردگی‌ها در امان نیستند. در بازی هم رباط های صلیبی زانو بسیار در معرض آسیب است.
* استخوان‌ها:
استخوان‌های مچ دست و ساعد به هنگام پرتاب توپ در معرض شکستگی قرار دارند. اگر دریافت توپ در موقعیت مناسب صورت نگیرد، پا و استخوان درشت نی نیز آسیب میبینند. در این ورزش‌ها شکستگی در ناحیه انگشتان زیاد مشاهده میشود. اگر تمرین بیش از حد انجام شود ممکن است، شکستگی‌هایی در ناحیه مهره‌ها نیز صورت گیرد.
* تاندون‌ها:
تمرین شدید باعث التهاب و پارگی تاندون‌ها میشود. در این سه ورزش تاندون‌های مچ پا، ساق پا و زانو بیشتر در معرض آسیب هستند. بازو که برای پرتاب توپ و سرویس زدن استفاده میشود نیز در ناحیه آرنج و شانه دچار این مشکل میشود.
* ماهیچه‌ها:
در ورزش‌های والیبال و بسکتبال ، کمر بسیار آسیب پذیر است. انقباض ماهیچه‌های کمر باعث درد میشود. در والیبال، تکرار پرش‌ها به خصوص بر روی زمین سفت باعث درد کمر میشود.
* پوست:
پوست زانوی والیبالیست‌ها به دلیل تماس زیاد با زمین دچار آسیب دیدگی میشود.
توصیه‌هایی برای جلوگیری از این جراحات:
- قبل از شروع ورزش بدن را با حرکات کششی گرم کنید. دویدن و پریدن سیستم قلبی – عروقی و تنفسی را به کار میگیرد. حرکات کششی ماهیچه‌ها و مفاصل را آماده میکند.
- برای جلوگیری از پیچ خوردگی مچ پا میتوان از باندهای مخصوص استفاده کرد که حرکات را محدود کند. میتوان از زانو بند و مچ بند در والیبال استفاده کرد.
- از تمرین بیش از حد بپرهیزید. به بدن خود گوش دهید و بیش از حد آن را خسته نکنید.
- برای تمرین بهتر است به باشگاه‌های ورزشی بروید تا از توصیه‌های مربیان استفاده کنید. به این ترتیب کمتر در معرض آسیب دیدگی خواهید بود.
- به هنگام تمرین به طور منظم از مایعات استفاده کنید.
این سه ورزش ممکن است باعث مصدومیت کودکان شوند.
بسکتبال، استقامت و چابکی را زیاد میکند. کودکان هر قدی که داشته باشند می‌توانند این ورزش را انجام دهند. با این وجود هر چقدر که قدشان بلندتر شود، بهتر خواهد بود.
گاهی اوقات ورزش بسکتبال به کودکانی که دچار انحراف ستون فقرات هستند توصیه میشود . البته این کودکان باید به طور مرتب تحت نظارت پزشک باشند.
بازی هندبال نیاز به سرعت، استقامت، دقت و روحیه بازی گروهی دارد. کودکان باید مراقب باشند تا در این ورزش دچار در رفتگی شانه و پاره شدن رباط صلیبی نشوند. ورزش والیبال برای کودکانی که کمی انحراف ستون فقرات دارند باید با مراقبت انجام شود.
آسیب های ورزشی حاد در والیبال
والیبال نیز مانند سایر رشته های ورزشی آسیب های مختص به خود را دارد و لازم است یک والیبالیست و یا یک مربی والیبال با این آسیب ها آشنایی داشته باشند ، تا بتواند هنگام مواجه با آن اقدامات لازم را انجام دهند. آسیب های ورزشی حاد در والیبال شامل پیچ خوردگی ( قوزک پا ، پیچ خوردگی زانو ، پیچ خوردگی انگشت) ، کشیدگی عضله (چهار سر ران ، کشیدگی پشت پا و کشیدگی ساق پا) و کوفتگی عضلات است.
پیچ خوردگی
در اثر وارد شدن نیرو در خلاف جهت متعارف به مفاصل، لیگامنت های اطراف مفصل دچار کشیدگی یا پارگی می شود. که در حقیقت باعث پیچ خوردگی آن عضو می شود.پارگی لیگامنت ها شامل سه دسته پارگی کامل ، متوسط و کم است. در پارگی های متوسط لیگامنت ها بعد از چند هفته استراحت پارگی ترمیم شده و بهبود می یابد. در پارگی شدید که بعضی از فیبرهای لیگامنت نیز پاره می شود احتیاج به جراحی ترمیمی است.
پیچ خوردگی قوزک پا
پیچ خوردگی قوزک پا بعد از فرود از پرش حادث می شود . بطوری که بازیکن روی کف پا فرود نمی آید و عمده فشار و وزن بدن روی قسمت های جانبی پا منتقل می شود. این زمانی صورت می گیرد که بازیکن در شرایط نامتعادل فرود بیاید یا در اثر برخورد بازیکن دیگری ایجاد شود.
در پیچ خوردگی های جزیی همراه با درد و تورم کمی است و بازیکن می تواند به بازی ادامه دهد.ولی در موارد شدیدتر که صدای ترک خوردگی از منطقه آسیب دیده شنیده می شود و ورم قابل توجهی دارد بازیکن قادر به ادامه بازی نیست.
در این نوع آسیب دیدگی برای تسکین استفاده از یخ و بالا نگهداشتن پا از سطح بدن با استفاده از دو بالش و استراحت مفید می باشد.برای تشخیص بهتر میزان مصدومیت از عکس های رادیولوژی در نمای جلو و جانبی کمک گرفته می شود.
روش های درمان
درمان سریع: این نوع درمان بلافاصله بعد از صدمه دیدن و با استفاده از بانداژ مخصوص (Taping) و فیزیوتراپی انجام می شود. از معایب این روش احتمال برگشت به حالت پیچ خوردگی است . این روش باید زیر نظر پزشک تیم که قبلا وضعیت ورزشکار را زیر نظر داشته انجام شود.
گچ: درمان رایج پیچ خوردگی قوزک پا گچ گرفتن است که در ۸۰ درصد موارد جواب داده است، البته طول دوره درمان از حالت اول بیشتر است.
جراحی: جراحی معمولا" برای مواقعی است که پیچ خوردگی شدید و بطور مدوام باشد.
پیچ خوردگی زانو
برخلاف مفاصل قوزک پا که با لیگامنت های جانبی از حرکت های عرضی پا محافظت می کند ، زانو علاوه بر لیگامنت های جانبی لیگامنت های صلیبی نیز دارد که از حرکت های چرخشی زانو محافظت می کند.
لیگامنت های صلیبی شامل دو قسمت هستند: لیگامنت های عقب و جلو. لیگامنت های جلو معمولا" هنگام فرود بعد از اسپک و فشار آمدن به بیرون یا داخل زانو مصدوم می شوند که این مصدومیت برای خانم ها بیشتر از آقایان است.در این نوع مصدومیت احساس ترک خوردگی ایجاد می شود و بعد از چند ساعت متورم می شود. لیگامنت های پشت زانو به ندرت آسیب می بینند.
درمان زانوی پیچ خورده مانند حالت پیچ خوردگی قوزک پاست. بهتر است زانو را از سطح بدن بالاتر نگه داشته و از کمپرس یخ استفاده شود. در اسرع وقت به پشک مراجعه شود..
هنگام حرکات قدرتی احتمال پارگی منیسک(Menisci) نیز وجود دارد.منیسک های میانی و عرضی غضروف های هلالی شکل هستند که وزن را بطور مساوی به اتصالات زانو توزیع می کند.پارگی منیسک می تواند مجزا یا همراه با پارگی لیگامنت ها باشد.
پارگی منیسک زمان فرود از دفاع حادث می شود بطوری که زانو زاویه ای ۹۰ درجه یا بیشتر داشته ، پاها روی زمین فیکس شده باشد و زانو به سمت بیرون یا داخل بچرخد. پارگی منیسک به تنهایی با آتروسکوپی و بعد از چند روز درمان بهبود می یابد ولی پارگی توام منیسک و لیگامنت ها احتیاج به عمل جراحی دارد.
پیچ خوردگی انگشت
دررفتگی انگشت معمولا " هنگام دفاع و برخورد توپ با دست حادث می شود. بطوری که فشار وارده به مفاصل انگشت خلاف جهت متعارف باشد. پیچ خوردگی انگشت را معمولا" با کمپرس یخ و آتل بندی آن با انگشت کناری مداوا می کنند با آتل بندی دو الی سه هفته ای مصدومیت بهبود می یابد..
کشیدگی عضله
کشیدگی عضله به سه دسته خفیف ، متوسط و شدید تقسیم می شوند. در عضله های کش آمده خون بین فیبرهای پاره شده عضله جمع شده و درد شروع می شود. بسته به نوع کشیدگی عضله میزان خون و درد متفاوت است تا جای که در کشیدگی شدید عضلانی ، عضلات پاره شده و با عمل جراحی قابل ترمیم خواهد بود ولی در انواع خفیف و متوسط با کمپرس یخ می توان خونریزی را متوقف نمود و بعد از استراحت چند روزه بهبودی کامل حاصل می شود.بهترین راه برای پیشگیری از کشیدگی عضله گرم کردن مناسب و استفاده از تمرینات کششی است.
کوفتگی
کوفتگی در اثر ضربه مستقیم به یک بافت لطیف از بدن به وجود می آید.که می تواند شامل کوفتگی سطحی و عمقی عضلات باشد.این نوع مصدومیت در مقایسه با ورزش های پر برخورد در والیبال کمتر دیده می شود.بهترین نوع درمان اولیه استفاده از کیسه یخ است . از هر نوع ماساژ و مالش باید خودداری شود.
پيشگيري ودرمان آسيب ديدگيهاي متداول در ورزش
وقتي از تاندون پشت زانو—تاندون آشيل—زياد استفاده شود، باعث درد و ورم در آن ناحيه خواهد شد. اگر درمان نشود، صدمه سخت تر شده تا حدي كه دويدن را به كلي دشوار و غيرممكن مي كند. اين آسيب بيشتر در دونده ها و ورزشكاراني كه با دويدن يا پريدن سروكار دارند اتفاق مي افتد.
2. ضربه ي مغزي
اين صدمه با خوردن ضربه به سر ايجاد مي شود. علائم آن شامل سرگيجه، اختلالات بينايي، سردرد، ضعف حافظه، از دست دادن تعادل، سختي تمركز، و حالت تهوع ميباشد. اين صدمه ضرورتاً همراه با بيهوشي نمي باشد. در ورزش هاي برخوردي مثل فوتبال، بوكس و هاكي اين عارضه بيشتر اتفاق مي افتد. البته در ورزش هايي مثل اسكي و ژيمناستيك هم زياد رخ مي دهد. با اينكه اكثر افراد پس از چند هفته به حالت عادي برمي گردند، اما ضربه ي مغزي در خيلي افراد به آسيب هاي جدي مي انجامد.
اين عارضه زماني اتفاق مي افتد كه هنگام دويدن در ورزش هايي مثل فوتبال و واليبال، يكدفعه تغيير جهت بدهيد. علائم آن شامل درد عميق، ورم و گاهي كبودي داخل ران مي باشد.
اين عارضه بيشتر براي افرادي اتفاق مي افتد كه عادت به تحرك و ورزش ندارند. بالا بردن ناگهاني فشار و شدت تمرينات، پوشيدن كفشهاي كهنه و دويدن و پريدن روي زمينهاي خيلي سخت نيز ممكن است باعث بروز اين عارضه شود.
اگرچه اين عارضه بيشتر در افراد چاق و كم تحرك اتفاق مي افتد، اما ممكن است براي دونده ها، دوچرخه سواران، گلف و تنيس بازان نيز پيش بيايد. مهمترين عامل ايجاد اين عارضه، انجام غلط و نادرست حركات كششي است.
گرم نكردن صحيح بدن، خستگي، عدم انعطاف پذيري و ناتواني و ضعف، همه از عوامل كشيده شدن ماهيچه در ورزشكاران مي باشد. معمول ترين ماهيچه هايي كه كشيده مي شوند، عضلات پشت ران (در ورزشهايي همراه با دويدن است مثل دوميداني، بسكتبال) و ماهيچه ساق پا (در تنيس بازان) مي باشد. البته ماهيچه هاي ديگري نيز باتوجه به ورزش مورد نظر درصدد كشيدگي هستند.
تعجب آور است كه اين آسيب %7 كل آسيب هاي ورزشي را تشكيل مي دهد. در اين آسيب ورزشي، تاندون هاي آرنج به خاطر ضربات مكرر بَك هند در تنيس آسيب ديده و باعث ايجاد درد در قسمت داخلي آرنج مي شود.، البته گاهاً ممكن است قسمت خارجي هم صدمه ببيند.
اين آسيب در ميان افرادي كه فوتبالف هاكي، بسكتبال و واليبال بازي مي كنند، بسيار متداول است. مي توان گفت در ورزش هايي كه با دويدن و پريدن سر و كار دارد غير قابل اجتناب است. اين حركات ممكن است باعث پيچ حوردن مچ پا و گاهي پاره شدن يك تاندون يا ليگامنت شود. با عكسبرداري مي توان تشخيص داد كه عضو دچار شكستگي شده است يا خير.
آسيب ديدگي زانو %55 آسيب ديدگي هاي ورزشي را تشكيل مي دهد و تقريباً ¼ اين مشكلات توسط پزشك جراح ارتوپد برطرف مي شود. البته دونده ها تنها قربانيان اين آسيب ورزشي نيستند. دوچرخه سواران، شناگران، افرادي كه ايروبيك استپ كار ميكنند، و آنها كه فوتبال و بسكتبال و واليبال بازي مي كنند نيز ممكن است به اين عارضه دچار شوند. در اين عارضه، استفاده بيش از حد از زانو باعث ناراحتي و آسيب رسيدن به تاندون زير كاسه ي زانو مي شود.
اكثر آسيب ديدگي هاي ورزشي به خاطر گرم نكردن صحيح و انجام حركات كششي به طريقي نادرست قبل از ورزش كردن است. بالا بردن ناگهاني شدت ورزش هم مي تواند به شما صدمه بزند. از اين رو بهترين راه پيشگيري انجام حركات صحيح كششي قبل و پس از ورزش و افزايش شدت ورزش به تناسب مهارت ها و تجاربتان در آن ورزش ميباشد .
در هـر ورزشـی باید انتظار آسیب ها، جراحت ها و خطرات احتمالی آن را داشـتـه بـــاشید، به خصوص در ورزش های گـروهی. هـر ورزشـی کـه طـبـق آمــار در هر 1000 ساعت بیـش از 5 آسـیـب داشته باشد، جزء ورزش های پرخطر با درصـد آسیـب بـالا به شـمار مـی رود. راگــبی و لاکروس با 30 صـدمه در 1000 ساعت بالاترین حد هستند، درحالیکه بسکتبال و اسکواش هم با آمار 14 صدمه در 1000 ساعت بازی های پرخطری بـحـساب می آیند. تعجب آور اسـت که بــدانید، دو، و ایروبیک هم با 11 صدمه، زیاد از قافله ورزش های پرخطر عقب نیستند.
آسیب های ورزشی انواع مختلف دارند، اما قسمت های ویژه ای از بدن هستند که بیش از سایر اعضاء در خطر صدمه خوردن هستند. در این مقاله متداول ترین صدمات و جراحت های ورزشی را به شما معرفی می کنیم و راه های جلوگیری و درمان آنها را نیز بیان می کنیم.
نکته: RICEمخفف استراحت، یخ گذاشتن، فشار و بالا نگاه داشتن می باشد که یکی از درمان های متداول برای آسیبهای ورزشی است.
1. ورم تاندون آشیل
وقتی از تاندون پشت زانو—تاندون آشیل—زیاد استفاده شود، باعث درد و ورم در آن ناحیه خواهد شد. اگر درمان نشود، صدمه سخت تر شده تا حدی که دویدن را به کلی دشوار و غیرممکن می کند. این آسیب بیشتر در دونده ها و ورزشکارانی که با دویدن یا پریدن سروکار دارند اتفاق می افتد.
پیشگیری و درمان: دادن تمرین های کششی و قدرتی به عضلات و ماهیچه های ساق پا می تواند از بروز این آسیب جلوگیری کند. RICEو درمان های ضد-تورمی و تقویت ماهیچه های ساق پا بهترین درمان های ممکن برای این عارضه هستند. تا برطرف نشدن کامل عارضه، ورزش را شروع نکنید چون باعث تشدید وضعیت خواهد شد.
2. ضربه ی مغزی
این صدمه با خوردن ضربه به سر ایجاد می شود. علائم آن شامل سرگیجه، اختلالات بینایی، سردرد، ضعف حافظه، از دست دادن تعادل، سختی تمرکز، و حالت تهوع میباشد. این صدمه ضرورتاً همراه با بیهوشی نمی باشد. در ورزش های برخوردی مثل فوتبال، بوکس و هاکی این عارضه بیشتر اتفاق می افتد. البته در ورزش هایی مثل اسکی و ژیمناستیک هم زیاد رخ می دهد. با اینکه اکثر افراد پس از چند هفته به حالت عادی برمی گردند، اما ضربه ی مغزی در خیلی افراد به آسیب های جدی می انجامد.
پیشگیری و درمان: بهترین راه پیشگیری از ضربه مغزی، اجتناب از ورزش های برخوردی است. اما برای اکثر افراد این راه حل مناسبی به نظر نمی رسد. برای درمان این عارضه استراحت بهترین روش است. اگر سردرد داشتید، می توانید از قرص های مسکن استامینوفن استفاده کنید. بنابر شدت ضربه ی وارده، باید از چند ساعت گرفته تا چند ماه از انجام دوباره ی ورزش های برخوردی اجتناب کنید.
3. کشیدگی ماهیچه های ران
این عارضه زمانی اتفاق می افتد که هنگام دویدن در ورزش هایی مثل فوتبال و والیبال، یکدفعه تغییر جهت بدهید. علائم آن شامل درد عمیق، ورم و گاهي کبودی داخل ران می باشد.
پیشگیری و درمان: بهترین راه پیشگیری از بروز این عارضه، انجام تمرینات کششی قبل از ورزش است. بهتر است که شدت ورزش را تدریجاً بالا ببرید تا احتمال بروز این وضعیت کمتر شود. RICEو درمان های ضد-تورمی بهترین روش های درمانی برای این آسیب می باشد. از انجام فعالیت های شدید، یک یا دو هفته پس از بروز عارضه جداً خودداری کنید. پس از بروز عارضه، در محل آسیب دیده یخ بگذارید تا التیام یابد، پس از آن می توانید ماهیچه ها را کشیده و تقویت کنید.
4. درد و ورم ساق پا
این عارضه بیشتر برای افرادی اتفاق می افتد که عادت به تحرک و ورزش ندارند. بالا بردن ناگهانی فشار و شدت تمرینات، پوشیدن کفشهای کهنه و دویدن و پریدن روی زمینهای خیلی سخت نیز ممکن است باعث بروز این عارضه شود.
پیشگیری و درمان: پوشیدن کفش مناسب، انجام حرکات کششی قبل از ورزش و بالا نبردن ناگهانی شدت ورزش، بهترین راه های جلوگیری از بروز این وضعیت هستند. یخ گذاشتن، انجام حرکات کششی و درمان های ضد-تورمی، بهترین راه های درمانی می باشند.
5. درد پایین کمر
اگرچه این عارضه بیشتر در افراد چاق و کم تحرک اتفاق می افتد، اما ممکن است برای دونده ها، دوچرخه سواران، گلف و تنیس بازان نیز پیش بیاید. مهمترین عامل ایجاد این عارضه، انجام غلط و نادرست حرکات کششی است.
پیشگیری و درمان: اگرچه بیشتر انواع این عارضه قابل پیشگیری نیستند، اما انجام صحیح حرکات کششی قبل از ورزش و گرم کردن درست بدن، احتمال وقوع آن را کاهش می دهد. راه های درمانی پیشنهادی RICE، دارو های ضد-تورمی و کشش عضلات است.
6. کشیدگی عضلات و ماهیچه ها
گرم نکردن صحیح بدن، خستگی، عدم انعطاف پذیری و ناتوانی و ضعف، همه از عوامل کشیده شدن ماهیچه در ورزشکاران می باشد. معمول ترین ماهیچه هایی که کشیده می شوند، عضلات پشت ران (در ورزشهایی همراه با دویدن است مثل دومیدانی، بسکتبال) و ماهیچه ساق پا (در تنیس بازان) می باشد. البته ماهیچه های دیگری نیز باتوجه به ورزش مورد نظر درصدد کشیدگی هستند.
پیشگیری و درمان: بهترین راه جلوگیری از بروز چنین عارضه، انجام حرکات کششی صحیح قبل و پس از ورزش کردن و اجتناب از ورزش هنگام خستگی و ضعف است. RICEو دارو های ضد-تورمی مثل سایر آسیب ها، بهترین درمان برای این عارضه می باشد. خوب است که کمی هم به آرامی عضلات را کشش دهید. وقتی عارضه شروع به بهبودی کرد می توانید دوباره ورزش را شروع کنید، اما هر از چند گاهی در میان ورزش مکث کرده و ماهیچه هایتان را بکشید تا به طور کامل بهبود یابید.
7. آسیب های آرنج در ورزش تنیس و گلف
تعجب آور است که این آسیب %7 کل آسیب های ورزشی را تشکیل می دهد. در این آسیب ورزشی، تاندون های آرنج به خاطر ضربات مکرر بَک هند در تنیس آسیب دیده و باعث ایجاد درد در قسمت داخلی آرنج می شود.، البته گاهاً ممکن است قسمت خارجی هم صدمه ببیند.
پیشگیری و درمان: بهترین راه جلوگیری از بروز این آسیب، انجام تمرینات تقویتی ساعد و بازو است. همچنین اصلاح کردن طریقه ی ضربه زدن با راکت و استفاده از آرنج بند می تواند کمک کننده باشد. برای درمان این عارضه RICEو داروهای ضد-تورم مناسب است، اما در بعضی موقعیت ها فیزیوتراپی و ترک ورزش به مدت زیاد ضروری است.
8. رگ به رگ شدن و پیچ خوردگی مچ پا
این آسیب در میان افرادی که فوتبالف هاکی، بسکتبال و والیبال بازی می کنند، بسیار متداول است. می توان گفت در ورزش هایی که با دویدن و پریدن سر و کار دارد غیر قابل اجتناب است. این حرکات ممکن است باعث پیچ حوردن مچ پا و گاهي پاره شدن یک تاندون یا لیگامنت شود. با عکسبرداری می توان تشخیص داد که عضو دچار شکستگی شده است یا خیر.
پیشگیری و درمان: تقویت مچ پا با حرکات نرمشی، بستن مچ یا استفاده از مچ بند می تواد از بروز این اتفاق پیشگیری کند اما ضمانتی درکار نیست که اگر افتادید یا حرکاتی اشتباه انجام دادید صدمه نبینید. پیچ خوردگی مچ پا را می توانید با RICEو داروهای ضد-تورمی مداوا کنید. اما به هیچ وجه بیش از یک روز استراحت نکنید. باید سعی کنید مچ پایتان را به نرمی تکان داده و بچرخانید تا از ورم آن کم شود.
9. آسیب دیدگی شانه
%20 آسیب ديدگی های ورزشی مربوط به شانه است که شامل دررفتگی، رگ به رگ شدن و ضرب دیدگی می شود. این آسیب دیدگی در ورزشهایی مثل تنیس، شنا، وزنه برداری، بیسبال و والیبال بیشتر اتفاق می افتد. علائم ای عارضه، بروز درد، کوفتگی عضلانی و احساس ضعف و ناتوانی در شانه می باشد.
پیشگیری و درمان: برای پیشگیری از وقوع این عارضه که بیشتر زمانی اتفاق میافتد که مدتی از شانه خود استفاده نکرده باشید. مثل دوران تعطیلات لیگ، بهتر است قبل از شروع ورزش عضلات آن را با وزنه زدن تقویت کنید. بهترین راه های درمانی برای این عارضه نیز RICEو داروهای ضد-تورمی است.
10. آسیب دیدگی زانو در دونده ها
آسیب دیدگی زانو %55 آسیب دیدگی های ورزشی را تشکیل می دهد و تقریباً ¼این مشکلات توسط پزشک جراح ارتوپد برطرف می شود. البته دونده ها تنها قربانیان این آسیب ورزشی نیستند. دوچرخه سواران، شناگران، افرادی که ایروبیک استپ کار میکنند، و آنها که فوتبال و بسکتبال و والیبال بازی می کنند نیز ممکن است به این عارضه دچار شوند. در این عارضه، استفاده بیش از حد از زانو باعث ناراحتی و آسیب رسیدن به تاندون زیر کاسه ی زانو می شود.
پیشگیری و درمان:کفش یا کفی کفش هایتان را مرتباً عوض کرده و از نوع مناسب استفاده کنید. بین تمریناتتان مدت بیشتری استراحت کنید. اگر زانویتان آسیب دید حداقل دو روز از انجام دوباره ی ورزش خودداری کرده و از داروهای ضد-تورم استفاده کنید. قبل از شروع دوباره ی ورزش حتماً خود را خوب گرم کرده و در محل آسیب دیده از یخ استفاده کنید.
پیشگیری بهترین درمان است
اکثر آسیب دیدگی های ورزشی به خاطر گرم نکردن صحیح و انجام حرکات کششی به طریقی نادرست قبل از ورزش کردن است. بالا بردن ناگهانی شدت ورزش هم می تواند به شما صدمه بزند. از این رو بهترین راه پیشگیری انجام حرکات صحیح کششی قبل و پس از ورزش و افزایش شدت ورزش به تناسب مهارت ها و تجاربتان در آن ورزش میباشد .
 با وجود اینکه این حرکات باید به صورت پایه قبل و بعد ازهر جلسه تمرین انجام شود,اما اغلب ورزشکاران , حتی بدنسازان حرفه ای , از آن غفلت میکنند که دلیل اصلی آن عدم آگاهی از فواید انجام آن و مضرات انجام ندادن آن است.● فواید گرم کردن بدن و سرد کردن قبل و بعد از تمرینات: ▪ جلوگیری از مصدومیت: یک مصدومیت جزیی میتواند تمرینات را برای یک ماه یا بیشتر به تاخیر بیاندازد. گرم کردن بدن بوسیله افزایش انعطاف پذیری و جریان خون احتمال کشیدگی عضله و درد مفاصل را کاهش میدهد. ▪ افزایش انعطاف پذیری: علاوه بر جلوگیری ا زمصدومیت در اجرای صحیح حرکت و افزایش کلی انعطاف بدنی نقش اساسی دارد. ▪ روان سازی مفاصل: باعث نرم شدن مفاصل میگردد. ▪ تمرکز و انجام صحیح حرکت: گرم کردن بدن دارای اثرات مثبت ذهنی و تمرکز فکری نیز هست. همینطور , با انجام یک ست از حرکت با حداقل وزنه, علاوه بر گرم کردن بدن, فرم صحیح انجام حرکت با تمرکز بیشتر بدست می آید. ▪ افزایش کارآیی عضلات : با پمپاز خون به عضلات , قدرت انقباض افزایش می آید. ● نحوه گرم کردن بدن قبل از تمرین: ▪ بالا بردن ضربان قلب, انجام یک حرکت هوازی با شدت کم و زمان کم جهت افزایش ضربان قلب و گردش خون. مثلا ۵-۱۰ دقیقه تردمیل یا دوچرخه, حرکت پروانه , بالا پایین پریدن ملایم, طناب زدن.... توجه شود که این حرکات فقط در حد گرم کردن بدن انجام شود نه تلف کردن انرزی. ▪ انجام حرکات کششی مربوط : سعی شود که حرکات کششی مربوط به همه گروههای عضلانی و مفاصل انجام شود. ولی با تمرکز بیشتر روی گروهی که تمرینات مربوط به آن را انجام میدهیم. گرم کردن ساعد و مچ دست را که تقریبا در تمام حرکات درگیرند فراموش نشود. ▪ انجام فعالیت اصلی مختصر از حرکاتی که در برنامه مورد استفاده قرار میگیرند با وزنه سبک مثلا ۴۰- ۳۰ در صد حداکثر, بهتر است از حرکت اصلی مربوط به گروه عضلات مورد نظر استفاده شود. مثلا حرکت پرس سینه هالتر با وزنه کم در یک ست ۱۵ تایی. یا حرکت بارفیکس برای شروع تمرینات زیربغل و پشت که در آن کشش هم وجود دارد. ● سرد کردن: تاثیرات مثبت زیادی دارد که اصلی ترین آنها نقش ریکاوری و بازسازی است. انجام حرکات کششی پس از تمرین علاوه بر افزایش انعطاف پذیری , زمان لازم را برای بازگشت تدریجی گردش خون و قلب فراهم میکند. همچنین از تجمع اسید لاکتیک در عضلات و بروز کوفتگی عضلات جلوگیری میکند و دمای بدن به حالت عادی بازمیگردد. همچنین انجام حرکات ملایم و با شدت کم و استفاده از تردمیل یا دوچرخه با زمان و شدت کم برای بازگشت بدن به حالت اولیه و گرفتن دوش با آب ولرم پس از تمرینات توصیه میگردد. |
عضو شوید
عضویت سریع
آمار
وب سایت:
آمار مطالب
آمار بازدید
